Definitieve conceptkerndoelen concreet: Domein 3 De gedigitaliseerde wereld
Leerlingen ontdekken hoe technologie gedrag, identiteit en maatschappij beïnvloedt. Ze leren kritisch nadenken over privacy, media, algoritmes en AI en ontwikkelen zich tot verantwoordelijke, actieve burgers in een steeds digitalere wereld.
.png)
Technologie is geen neutraal hulpmiddel. Het beïnvloedt hoe we communiceren, leren, werken en samenleven. In dit domein draait het om bewustwording: leerlingen leren nadenken over de maatschappelijke en persoonlijke impact van digitale technologie en media. Ze ontdekken hoe hun keuzes en gedrag verbonden zijn met algoritmes, platforms, dataverwerking en kunstmatige intelligentie. Het gaat om leren participeren in een samenleving die steeds digitaler wordt.
Wat leerlingen leren in dit domein
De kerndoelen maken duidelijk dat leerlingen drie perspectieven ontwikkelen:
- Veiligheid en privacy
Leerlingen leren hoe ze zichzelf en anderen beschermen in digitale omgevingen. Ze herkennen risico’s, nemen maatregelen en wegen dilemma’s rond het delen van gegevens of omgaan met ongepaste content. - Digitale technologie, jezelf en de ander
Leerlingen reflecteren op hoe technologie hun eigen denken, gezondheid, gedrag en identiteit beïnvloedt. Ze leren hoe respectvol en verantwoordelijk online gedrag eruitziet en ontdekken hoe hun online identiteit tot stand komt. - Digitale technologie, samenleving en wereld
Leerlingen onderzoeken hoe digitale technologie maatschappelijke structuren beïnvloedt. Ze leren redeneren over kansen en risico’s, begrijpen de rol van grote technologiebedrijven, analyseren ethische dilemma’s en verkennen hoe technologie en ecologie elkaar raken.
Waarom dit domein belangrijk is
Jongeren leven online, maar hebben vaak weinig zicht op de mechanismen achter hun scherm. Dit domein leert hen kritisch kijken naar hun rol als gebruiker, burger en maker. Het bevordert digitale geletterdheid én burgerschap in een tijd waarin desinformatie, polarisatie en datamisbruik toenemen.
De gedigitaliseerde wereld vraagt om burgers die niet alleen technisch vaardig zijn, maar ook sociaal bewust, kritisch en weerbaar. Leerlingen leren dat ze invloed hebben, bijvoorbeeld door keuzes in hun mediagedrag, door deelname aan digitale gemeenschappen en door hun stem te laten horen in maatschappelijke debatten.
Hoe scholen hiermee aan de slag kunnen
- Koppel aan burgerschap en maatschappijleer
Thema’s als filterbubbels, online identiteit, surveillance en mediabeïnvloeding lenen zich uitstekend voor dialoog en debat. TMI levert workshops, lessuggesties en co-teaching formats. - Werk met maatschappelijke projecten
Binnen projectonderwijs kunnen leerlingen campagnes ontwikkelen tegen online shaming, presentaties geven over AI in de samenleving of onderzoek doen naar schermtijd. De PGP-consortia van TMI sluiten hierop aan:
- Let’s IGNITE the future laat onderbouwleerlingen kennismaken met maatschappelijke thema’s via creatieve projecten.
- Let’s DELIVER the future koppelt D&P-leerlingen aan opdrachten uit de samenleving, zoals campagnes of publieksprojecten.
- Let’s START-UP the future stimuleert E&O-leerlingen om maatschappelijke problemen te vertalen naar ondernemende oplossingen.
- Let’s INNOVATE the future daagt T&T-leerlingen uit om technologische innovaties te verbinden met maatschappelijke impact.
- Let’s IGNITE the future laat onderbouwleerlingen kennismaken met maatschappelijke thema’s via creatieve projecten.
- Organiseer thematische workshops
Denk aan Online Haat, Altijd Aan, Online Shaming of AI in het dagelijks leven. TMI verzorgt interactieve sessies waarin leerlingen reflecteren op hun eigen gedrag en keuzes. - Train docenten in digitale dialogen
Gesprekken over media en technologie zijn vaak complex. Via Teach the Teacher en studiedagen leren docenten hoe ze ruimte creëren voor discussie, nuance en perspectiefwisseling. - Betrek ouders en omgeving
Organiseer ouderavonden, panelgesprekken of leerlingenpresentaties rond thema’s als algoritmes of privacy. Zo wordt het gesprek breder gedragen.
Maatschappelijke vorming begint online
De gedigitaliseerde wereld raakt alle aspecten van het leven. Dit domein helpt leerlingen begrijpen hoe technologie hun identiteit, relaties en samenleving beïnvloedt, en hoe zij zelf invloed kunnen uitoefenen. Niet alleen technisch vaardig, maar ook sociaal bewust en maatschappelijk betrokken.
TMI ondersteunt scholen bij de vormgeving van dit domein met inhoud, expertise en inspiratie. Zo ontwikkelen leerlingen zich tot actieve en kritische burgers in een wereld die steeds digitaler wordt.