Van Postduif tot WhatsAppje

Voor een onderzoek binnen TMI gebruik ik een week geen social media, inclusief WhatsApp. Zijn er in de geschiedenis manieren geweest die van pas komen deze week?

Communicatiemiddelen door de jaren heen

Voor een onderzoek binnen TMI gebruik ik een week geen social media, inclusief WhatsApp. Zonder dat ik het écht doorhad ben ik steeds meer gaan communiceren via het internet. Het gebrek aan snel en makkelijk contact belemmerd me meer dan ik dacht. Maar deze week kon ik niet anders dan kijken naar communicatiemiddelen van andere tijden. Zijn er in de geschiedenis manieren geweest die van pas komen deze week?

Lang, lang geleden werden verhalen in grotten getekend, werd er met rook geseind en had elk trommelritme een andere betekenis. Door de komst van papier veranderde er veel in de manier van communiceren. Rond 3000 v.Chr. werd papier uitgevonden door de Egyptenaren, gemaakt van de papyrusplant. Daarvoor werd het geschreven op zware klei tabletten. Door deze uitvinding werd het mogelijk om kleine, korte boodschappen op een stukje papier vast te binden aan een duif. Door de duiven te trainen wisten ze waar ze heen moesten. Deze manier van communiceren is heel lang gebruikt. Zelfs toen postbodes al bestonden, was er een continue strijd gaande tussen de twee manieren. Een duif was nou eenmaal sneller, maar wel gebonden aan routes die de duif kende. 

In tijden van oorlog en conflict was het leven van een postduif niet makkelijk, zelfs gevaarlijk te noemen. De vijand probeerde ze dan uit de lucht te schieten, zodat de informatie niet bij de ontvanger aankwam. Vele duiven zijn hierbij gesneuveld, maar andere duiven zijn ook onderscheidden met oorlogsmedailles. De eerste duif die een onderscheiding kreeg was Cher Ami in 1918. Tijdens de eerste wereldoorlog heeft deze duif namelijk een boodschap weten te brengen aan ingesloten Amerikaanse troepen. Cher Ami is onderweg maar liefst drie keer door de vijand geraakt. In 1943 werd er door het Amerikaanse leger een speciale oorlogsmedaille voor dieren in het leven geroepen. Sindsdien hebben 27 duiven deze medaille verdiend. Tegenwoordig worden er geen berichten meer verstuurd per duif. Wel is de duivensport nog steeds zeer populair en worden er regelmatig wedstrijden gedaan. België en Nederland zijn hierin de koplopers. Wij hebben, zo schijnt het, de beste duiven ter wereld. Zo is er in 2020 een duif uit België verkocht voor 1,6 miljoen euro. 

De postduif kreeg pas echt een concurrent toen in 1852 de telegram werd bedacht. Een telegram was een bericht gestuurd via een telegraaf, die al eind 17e eeuw uitgevonden was. Via codes kon je berichten doorsturen aan andere telegrafen en op die manier kon je snel en ver komen. De telegram stond dan ook bekend om zijn snelheid, betrouwbaarheid en rechtsgeldigheid. Het bericht betaalde je per woord, daarom werden er bijna nooit leestekens aan berichten toegevoegd. Veel mensen denken tegenwoordig dat het woord ‘stop’ tussen elke zin werd gebruikt. Wat ik zelf ook ken uit de film ‘The Sound of Music’. Maar ook voor dat woord zou je moeten betalen. Ook de telegram bleef heel lang populair. Zelfs tijdens de opkomst van de telefoon bleef het zijn populariteit behouden. In 2001 kwam er een einde aan de telegram in Nederland, maar België had nog een telegramdienst tot 2017. 

Vaak wordt er gedacht dat Alexander Graham Bell de uitvinder was van de telefoon. De echte uitvinder is Antonio Meucci geweest, een arme Italiaan die in de Verenigde Staten woonde. In 1871 lukte het hem om de eerste telefoonlijn aan te leggen. Meucci wilde patent aanvragen op zijn uitvinding, maar dat kostte 250 dollar. Iets wat hij niet had. Bell had dit wel. Vandaar dat hij vandaag de dag nog vaak benoemd wordt als uitvinder. We spreken dan ook nog steeds van ‘bellen’. In 1895 kon je vanuit Nederland naar België bellen. De jaren daarna werd dit steeds meer ontwikkeld tot, zoals nu, de hele wereld bereikbaar was per telefoon. Buitenlands bellen was alleen nog lange tijd heel duur, daarom bleef de telegram nog jaren populair. 

Rond 1980 kwam de autotelefoon. Deze was loodzwaar en nam ongeveer de hele achterbak in beslag. Handig waren ze niet. Negen jaar later kwam er een nieuw model van de autotelefoon. Een stuk lichter, maar alsnog maar liefst negen kilo. Dit model kon je wel een stuk makkelijker dragen en werd dan ook gezien als de draagbare telefoon. In 1992 kwam de mobiele telefoon. Nog niet zo luxe als dat ze nu zijn, maar je kon waar en wanneer je maar wilde bellen en sms’en. Drie jaar na de mobiele telefoon werd ook de e-mail populair. Met deze twee dingen ben ikzelf dan ook het meeste opgegroeid. Al op de basisschool stuurde ik lange e-mails naar mijn vriendinnen of belde en sms’te ik mijn hele beltegoed op in één week. Boos dat mijn ouders dan waren. Maar we waren nog lang niet bij een WhatsAppje. Het idee om internet op je telefoon te hebben en via daar gratis berichten te sturen had ik waarschijnlijk niet geloofd. Toch bestaat, zonder dat ik het doorhad, WhatsApp al sinds 2009. Ik ben het zelf waarschijnlijk gaan gebruiken in 2014, daarna heb ik nooit meer zonder gekund. Tot nu. Deze week stond ik plots weer stil bij hoe makkelijk communiceren de afgelopen jaren is geworden. Even een appje en ik wist alles wat ik moest weten. Nu ben ik weer aangewezen op mail, sms en belcontact. Begrijp me niet verkeerd, dit heeft zeker ook zijn charme. Mijn mail openen werd opeens een feestje in plaats van iets dat moet gebeuren. Maar het neemt wel af in de snelheid van communiceren. WhatsApp heeft het leven voor mij behoorlijk versimpeld. Daar sta ik nu pas écht bij stil. 

Meld je aan voor de webinar

Gerelateerde blogs

Relevante producten

Helaas zijn er op dit moment geen relevante artikelen beschikbaar.