WhatsApp-fraude neemt toe: “Het is bijna niet te voorkomen”
Elk jaar neemt het aantal slachtoffers van WhatsApp- of hulpvraag-fraude in zeer hoge mate toe. In dit artikel lees je de ervaring van een slachtoffer.
Elk jaar neemt het aantal slachtoffers van WhatsApp- of hulpvraag-fraude in zeer hoge mate toe. In 2019 werden er in totaal 2663 meldingen gemaakt bij de Fraudehelpdesk. Woordvoerder van de Fraudehelpdesk, Tanya Wijngaarde, vertelde dat dit aantal binnen een jaar zeer gegroeid is, namelijk meer dan 10.000 meldingen. “Je kan het bijna niet voorkomen en de daders vinden is ook nog eens lastig.”
Hoe werkt dat dan?
De meest voorkomende manier van WhatsApp-fraude is wanneer oplichters via een ander nummer contact opnemen met een vader, moeder of ander familielid. De oplichters sturen berichten alsof ze die zoon of dochter zijn met de mededeling dat ze een nieuw nummer hebben en dat ze het oude nummer kunnen verwijderen. De oplichter vertelt dat hij met spoed geld nodig heeft, maar op dat moment niet bij zijn bankgegevens kan. Ze vragen of diegene een bedrag kan overmaken.
Bij tien procent van de gevallen gebeurt het anders. Dan wordt het WhatsApp account overgenomen en de identiteit geïmiteerd. Michel was deel van die tien procent. Michel kreeg namelijk een paar weken geleden ook te maken met Whatsapp-fraude. Deze oplichters verstuurde vanuit een (gehackte)collega een bericht dat hij een code zou ontvangen, met de vraag of hij die naar hem terug kon sturen. Michel had dagelijks contact met deze collega en stuurde zonder er bij na te denken de ontvangen code naar hem. Zo kwamen de oplichters in zijn WhatsApp-account en konden ze vrij berichten sturen.
"Ik ben deze avond wel tien keer gebeld door verschillende contacten die zich zorgen maakten."
Michel vertelde over zijn ervaring met Whatsapp-fraude: “Niet veel later hebben zij naar veel contacten berichten gestuurd met de vraag of zij 1.500 euro wilden overmaken, omdat ik niet bij mijn bankgegevens zou kunnen. Ze stuurden deze berichten vooral naar mensen waarmee ik in een groepschat zit of willekeurige contacten die ik nooit spreek, maar niet naar mijn kinderen. Eerst had ik dit helemaal niet door, totdat ik gebeld werd door een vriend of alles wel goed met me ging. Uiteindelijk ben ik deze avond wel tien keer gebeld door verschillende contacten die zich zorgen maakten. Mijn vrouw en ik hebben toen gelijk familieleden ingelicht en vertelt dat er een hacker was. Ook de kinderen kregen berichten van vrienden dat ik klaarblijkelijk berichten naar hun ouders had gestuurd. We hebben toen gelijk bij de politie een melding gemaakt.”
Oplossingen
Wanneer iemand te maken krijgt met Whatsapp-fraude kan hij naar de Fraudehelpdesk bellen. Zij helpen je duidelijk te maken wat er precies gebeurd is, wat de risico’s zijn en wat je het beste kunt doen. Daarna verwijzen zij je eventueel door naar een relevantie instantie, zoals slachtofferhulp of voor -aangifte naar de politie.
Volgens Tanya Wijngaarde is WhatsApp-Fraude enigszins te voorkomen: “Wat niet te voorkomen is, is dat je benaderd wordt. Wanneer je doorhebt dat je WhatsApp-account is overgenomen, moet je gelijk Whatsapp opnieuw installeren waardoor je weer een nieuwe code toegestuurd krijgt. Zo krijg je in de meeste gevallen jouw account terug. Het kan ook zijn dat de oplichters een twee-stap verificatiecode hebben ingesteld. Er is dan een mogelijkheid dat je zeven dagen moet wachten totdat je weer in je Whatsapp kan.” Wijngaarde heeft wel een tip voor iedereen. “Je kan ervoor zorgen dat je geen telefoonnummers op social media zet en dat jouw profielen afgeschermd zijn. Oplichters maken gebruik van alle informatie die openbaar is en kunnen er zo bijvoorbeeld makkelijk achter komen waar je vandaan komt en wie je familie is.”
Michel werd geadviseerd door de politie om twaalf uur lang zijn Whatsapp niet te openen en de app te verwijderen. Daarna zouden de oplichters geen toegang meer hebben tot de app en zou hij weer normaal verder kunnen. “Ik ben er niet heel erg van geschrokken. Ik had geluk dat het bedrag zodanig groot was, dat niemand het heeft overgemaakt. Ze stelden juist vraagtekens bij het bericht. Ik kan best begrijpen dat wanneer dit andersom is en één van je kinderen opgelicht is en deze vraag stelt, men daar makkelijker intrapt. Het is gelukkig snel voorbij gegaan, dus ik kon me er ook snel overheen zetten.”
Stuur nooit je code
Nog een tip die Wijngaarde kan meegeven, is om het onderwerp vooraf bespreekbaar te maken in de familie. “Maak afspraken over hoe je elkaar bereikt en als iemand geld nodig heeft, hoe je daar mee omgaat. Zorg ervoor dat dit niet te makkelijk gaat en niet zomaar via een berichtje.” Over het hacken van je account zegt Wijngaarde het volgende: “Ik weet niet of het instellen van een twee-stap verificatiecode helpt tegen het overnemen van je account. Het is lastig om te zeggen, omdat je vaak die code maar één keer in de zoveel tijd hoeft in te voeren, dus of het echt beschermend is weet ik niet. Het is in ieder geval beter dan niets. Maar het belangrijkste tegen een hack van je WhatsApp-account blijft dat je nooit aan een ander de verificatiecode moet sturen. Ook niet als dat een bekende lijkt.”
*de echte naam van Michel is bij de redactie bekend.
Ben je zelf slachtoffer geworden van WhatsApp-fraude? Bel dan naar 088-7867372 of ga naar de website.
Meld je aan voor de webinar
.png)
.jpeg)
.png)
.jpeg)
