Definitieve conceptkerndoelen concreet: Domein 1 Praktische kennis en vaardigheden
Dit domein stimuleert creativiteit, samenwerking en doorzettingsvermogen. Leerlingen leren digitale producten ontwerpen, testen en verbeteren, ontdekken programmeren en maken verbinding met maatschappelijke uitdagingen. Zo ervaren zij technologie als middel om ideeën werkelijkheid te maken.
.png)
Leerlingen groeien op in een wereld die volledig doordrenkt is van digitale technologie. Smartphones, laptops, tablets en slimme apparaten zijn overal aanwezig, en ook in schoolomgevingen is digitaal werken niet meer weg te denken. Toch is het niet vanzelfsprekend dat leerlingen weten hoe ze die technologie veilig, slim en doelgericht gebruiken. Waar sommige jongeren handig lijken in het wisselen tussen apps en platforms, blijkt in de praktijk dat ze moeite hebben met basale zaken als het beveiligen van accounts, het ordenen van bestanden of het kritisch beoordelen van digitale informatie.
De nieuwe kerndoelen maken duidelijk dat praktische digitale vaardigheden de basis vormen voor digitale geletterdheid. Zonder die basis kunnen leerlingen niet zelfstandig functioneren in een wereld waarin vrijwel elk leer- en werkproces digitaal ondersteund wordt.
Wat leerlingen leren in dit domein
De kerndoelen zijn concreet uitgewerkt. Leerlingen leren onder meer:
- Digitale systemen functioneel inzetten
Ze begrijpen hoe apparaten, netwerken en internet werken en kunnen systemen gebruiken om samen te werken, bestanden te bewerken en problemen op te lossen. Ook leren ze bijhouden welke nieuwe technologische ontwikkelingen relevant zijn en hoe die in de praktijk worden toegepast. - Media- en informatievaardig zijn
Leerlingen leren doelgericht zoeken en informatie beoordelen op betrouwbaarheid. Daarbij begrijpen ze dat zoekmachines en sociale media hun blik sturen door middel van algoritmes en sturende technieken. Ze reflecteren op de invloed van hun eigen voorkeuren en kennis bij het interpreteren van digitale informatie. - Werken met data
Leerlingen verzamelen en analyseren datasets om vragen te beantwoorden of problemen op te lossen. Ze leren dat data nooit volledig neutraal zijn en altijd een beperkt beeld geven van de werkelijkheid. Ze worden zich bewust van hoe bedrijven, instellingen en overheden data gebruiken en wat dat betekent voor hun eigen positie als burger. - AI verkennen
Leerlingen leren hoe AI-systemen functioneren, welke toepassingen ze in hun dagelijks leven tegenkomen en wat de beperkingen en risico’s zijn. Ze experimenteren met AI, leren verantwoord interacteren met systemen en ontdekken hoe data en algoritmes de werking van AI bepalen.
Waarom dit domein belangrijk is
Dit domein is meer dan het leren bedienen van apparaten. Het gaat om zelfredzaamheid, veiligheid en kritisch vermogen. Wie deze basis niet beheerst, loopt risico’s: achterstanden in het onderwijs, kwetsbaarheid op de arbeidsmarkt en grotere kans op misbruik van data of blootstelling aan desinformatie.
Praktische digitale vaardigheden maken leerlingen onafhankelijk. Ze kunnen zelf inloggen in hun digitale omgeving, documenten opslaan en terugvinden, samenwerken via online platforms en herkennen wanneer informatie verdacht of misleidend is. Daarmee bouwen ze niet alleen aan hun eigen succes, maar ook aan een gezonde digitale cultuur in de klas en daarbuiten.
Hoe scholen hiermee aan de slag kunnen
- Start met een nulmeting
Breng systematisch in kaart wat leerlingen al kunnen. TMI ondersteunt met een uitgebreide nulmeting en een rapportage die concrete aanbevelingen geeft per leerjaar en per vaardigheid. - Ontwikkel een doorlopende leerlijn
Bouw een leerlijn die loopt van de brugklas tot de bovenbouw. Maak modules die stap voor stap aansluiten bij de kerndoelen en laat ruimte voor verdieping richting specifieke profielen of vakken. TMI ontwikkelt samen met scholen leerlijnen die zowel praktisch uitvoerbaar zijn als breed gedragen worden door het team. - Versterk de didactiek van het team
Veel docenten voelen zich onzeker over hun rol in digitale vaardigheden. Via het programma Teach the Teacher of studiedagen leren zij hoe ze digitale basisvaardigheden vanzelfsprekend kunnen verweven in hun lessen, zonder dat het als extra belasting voelt. - Gebruik passende methodes
TMI biedt met Let’s EXPERIENCE the future een complete methode voor de onderbouw. Deze methode is modulair opgebouwd, sluit aan bij Generatie Alpha en behandelt alle basisvaardigheden in een vorm die leerlingen aanspreekt. - Maak ruimte in beleid en visie
Digitale basisvaardigheden vragen om structurele borging. Stel een werkgroep digitale geletterdheid in, veranker het in schoolbeleid en maak afspraken over toetsing en monitoring. TMI begeleidt scholen bij het opstellen van beleid en de praktische implementatie.
Van klikvaardigheid naar zelfredzaamheid
Dit domein gaat niet alleen over weten waar je moet klikken. Het gaat om leerlingen die zelf de regie nemen in hun digitale omgeving. Ze leren niet alleen systemen bedienen, maar ook begrijpen hoe die systemen hun keuzes sturen en hoe ze zichzelf kunnen beschermen.
Digitale basisvaardigheid betekent dat een leerling veilig bestanden kan delen, kritisch kan beoordelen of informatie betrouwbaar is, begrijpt hoe AI werkt en weet hoe zijn of haar eigen data gebruikt kunnen worden. Het is de opstap naar de andere domeinen van digitale geletterdheid: ontwerpen en maken, en deelnemen aan de gedigitaliseerde wereld.
TMI helpt scholen dit domein stevig neer te zetten. Van nulmeting en leerlijn tot training en lesmateriaal. Zo wordt digitale basisvaardigheid geen losse module, maar een vanzelfsprekend onderdeel van het onderwijs.
.png)
.png)
.jpg)
.webp)
.webp)
.webp)
.webp)
.png)
