Media en familie: een turbulent huwelijk
Media en familie hebben een bijzondere relatie. In dit artikel gaan we daar verder op in. Om van 'familiemedium' naar 'mediawijze familie' te gaan!
Het collectief consumeren van het medium televisie maakt steeds meer plaats voor het individueel consumeren van nieuwe, sociale media. Dit maakt het voor ouders moeilijker om het mediagebruik van hun kinderen te controleren. Maar hoe is het aansturen van het mediagebruik van kinderen dan beter te organiseren?
In het begin van de twintigste eeuw ontwikkelde er zich een nieuw medium: de televisie. De televisie werd toen vooral gezien als een huiselijk familiemedium, dat de kinderen van de straat moest halen en samen moest brengen met de ouders thuis. Hierbij verschoof bovendien het centrum van het huis van de keuken naar de woonkamer – waar de televisie stond.
In de tekst “The Suburban Home Companion” (2001) benoemt hoogleraar Lynn Spigel zelfs dat de televisie er volgens adverteerders voor zou zorgen dat kinderen wegbleven van plekken die niet werden gecontroleerd en hun ervaringen konden worden gezuiverd. Het idee was namelijk dat je, zonder je huis uit te hoeven komen, via je televisie op reis kon.
In haar tekst gaat Spigel specifiek in op de periode na de Tweede Wereldoorlog in Amerika.
Gezellige huiskamers
Al vroeg nadat de televisie zijn intrede had gedaan, ontstond er een belangrijk genre: de sitcom – die we nu nog altijd erg goed kennen. De sitcom was namelijk een perfecte manier om het leven van een familie mee af te beelden. Door de jaren heen hebben we ook kennis mogen maken met een enorm aantal families die ons met hun dagelijkse, herkenbare relaties en problemen aan het lachen maakten.
In de jaren tachtig was er bijvoorbeeld de familie Bundy in Married… with Children. In de jaren negentig zette Will Smith in The Fresh Prince of Bel-Air vaak zijn welvarende familie in Los Angeles op stelten. En tegenwoordig hebben we nog steeds vrolijke televisiefamilies in overvloed, zoals in Modern Family en The Simpsons.
Door de opkomst van nieuwe, sociale media heeft het medium televisie wel veel concurrentie gekregen. Hierdoor moesten de populaire televisiefamilies, naast het opboksen tegen elkaar, plotseling ook rekening houden met een buitenechtelijk gevaar dat de gezellige huiskamers binnendrong.
Schrikken
In het hoofdstuk “Media and Children at Home” (2015) benadrukt onderzoeker Dafna Lemish het toenemende persoonlijke mediagebruik van kinderen – bijvoorbeeld op hun telefoon of op hun eigen laptop. Hierdoor is het voor ouders moeilijk om hun kinderen te controleren. En dat terwijl de relatie tussen media en familie, vanwege de centrale rol die media innemen in het familieleven, juist erg belangrijk is.
Lemish laat ook zien dat er bij het controleren van het mediagebruik van kinderen een verschil is tussen de televisie – een medium dat meer collectief wordt geconsumeerd – en nieuwe, digitale media. Door onder andere samen televisie te kijken, kunnen ouders hun kinderen namelijk helpen om dingen die gezegd worden uit te leggen, of bijspringen als ze schrikken van iets dat ze zien. Daarentegen wordt de ouderlijke controle bij nieuwe media vooral gekenmerkt door restricties, zoals het instellen van een mobiele datalimiet, of het blokkeren van gevaarlijke websites.
Individueel consumeren is echter niet iets dat sinds de opkomst van nieuwe, sociale media pas is ontstaan. Toen televisies vanaf het einde van de jaren zestig steeds lichter en moderner werden, namen welvarende families vaak ook een tweede televisie in huis. Lemish vertelt dat steeds meer kinderen hierdoor zelf televisie gingen kijken. En de ontwikkeling van de afstandsbediening zorgde daarna voor nog een extra toename van individuele mediaconsumptie.
Mediawijze familie
Door het toegenomen privémediagebruik van kinderen is het dus erg moeilijk om hun mediagebruik te controleren. Dit maakt het lesgeven over digitale geletterdheid en de verwachte curriculumverandering extra waardevol. Want als het controleren van het mediagebruik lastig is, is het aan de voorkant leren over veilig en verantwoord omgaan met media juist erg belangrijk – om de ontwikkeling van ‘familiemedium’ naar ‘mediawijze familie’ te volbrengen.
Benieuwd hoe we bij TMI Academy bijdragen aan deze ontwikkeling? Klik dan hier!
Meld je aan voor de webinar
.png)
.jpeg)
.png)
.jpeg)
